Natte teelten van waarde voor veenweiden en bouwsector – interview met Seleen Suidman
De kennis over de waarde van natte teelten, in dit geval lisdoddeteelt, neemt door de diverse pilots en uitkomsten ervan steeds verder toe. Seleen Suidman – Head of operations bij Spaak, gaat in gesprek met Jaap van Deurzen, van het project ‘Markt & Ketenvorming Natte Teelten’ namens het Veenweiden Innovatiecentrum & Innovatie Programma Veen.
Dit inspirerende interview is terug te zien via Virtuele inspiratietour het Groene Hart – YouTube (ca. 12 minuten). Voor wie liever leest, hieronder de samenvatting.
Spaak Circular Solutions is gericht op circulaire veranderingen in verschillende sectoren, in samenwerking met bedrijven, overheden en organisaties. “Daarbij houden we ons vooral bezig met het opwaarderen van afvalstromen en het verduurzamen van landgebruik. Het project van natte teelten past hier prima in omdat we kijken naar alternatief landgebruik voor veenweidegebieden om zo bodemdaling en CO2– uitstoot tegen te gaan”, vertelt Seleen enthousiast.
Lisdodde als isolatiemateriaal
In 2020 ging de gemeente Krimpenerwaard onder andere met QuaWonen en Spaak samen op zoek naar bouwmaterialen van de lisdodde voor kelderboxen in Schoonhoven. De lisdoddeplaat is gemaakt van de stengels. Die stengels hebben veel holle ruimten dus isoleren ze goed. De stengels worden gehakseld tot lange vezels en daarna samengeperst tot een plaat. Zachte persing geeft hoge isolatiewaarden.
De lisdodde van Typha Board, die gebruikt is voor dit project, komt van één van de proefvelden van het Veenweiden Innovatiecentrum (VIC) in Zegveld. Typha Board is gemaakt met de techniek van Typha Technik, een Duits bedrijf. Ook Nederlandse bedrijven maken soortgelijke platen, maar met een andere techniek. Om de lisdodde vezels samen te houden wordt magnesiet als binder toegevoegd.
Kwaliteitseisen
De eerste testen zijn gedaan. Het Thypa Board voldoet aan de eisen van isolatiemateriaal en zijn te vergelijken met bestaande isolatiematerialen. Verder onderzoek is nog wel nodig om de eigenschappen zoals levensduur te achterhalen.
Andere natte teelten als isolatiemateriaal
Naast lisdodde worden de mogelijkheden van miscanthus (olifantsgras), hennep en riet bekeken. Ook voor deze vezels is er interesse vanuit de markt en zijn er toepassingsmogelijkheden in verschillende sectoren.
De kosten
De kosten en prijzen voor het materiaal zijn conform de markt en kunnen concurreren met de huidige isolatiematerialen in de markt. Er zijn alleen nog proeven op kleine schaal uitgevoerd, de opschaalbaarheid later in de ontwikkeling zal meer inzicht geven in de kosten.
Interesse voor alternatieve vezelmaterialen
“Er is veel interesse in alternatieve vezelmaterialen vanuit allerlei kanten in de keten. Zowel agrariërs, die op een andere manier met hun land willen omgaan, als wel de afnemers en producenten die geïnteresseerd zijn in de mogelijkheden van bio-based vezels. Daarnaast wordt er op beleidsniveau gekeken naar mogelijkheden om verschillende sectoren circulair en duurzamer te maken. Deze vezels bieden voor al deze betrokken partijen kansen”, legt Seleen uit.
Volgende projecten?
“Het project in Schoonhoven is nog maar het begin van alle mogelijkheden die onderzocht kunnen en moeten worden met betrekking tot de toepassingen van vezels en alternatief landgebruik. Naast de veenweiden, zijn ook andere gebieden, bijvoorbeeld op zand, op zoek naar alternatief gebruik van het land. Meerdere (lokale) overheden hebben ons benaderd om een soortgelijk onderzoek te doen, aangepast op de context van hun omgeving. Daarnaast zijn de eerste testen nu gedaan met lisdodde, maar er zijn ook andere gewassen, zoals miscanthus, hennep en riet, die als biobased materiaal ingezet kunnen worden. Ook dat vergt onderzoek en samenwerking. De vezels zijn niet alleen inzetbaar als isolatiemateriaal maar ook ter versteviging van beton. Voor al de verschillende toepassingen, de verschillende gewassen en alternatieven manier om het land te gebruiken is nog ruimte voor verdere ontwikkeling”, sluit Seleen af.