Zeewier als waardevolle grondstof, een circulair businessmodel

In Noordwest-Europa staan we voor de uitdaging om duurzame en circulaire oplossingen te vinden voor industriële processen. Het Interreg NWE AlgaeVALOR-subsidieproject, onder leiding van North Sea Farmers (Nederland), streeft naar de drievoudige verwaarding van zeewier. Dit betekent dat met één kilo zeewier drie verschillende producten worden gemaakt door het gebruik van reststromen. The Seaweed Company/Green Turtle (Ierland), Zeefier (Nederland) en SeaWood Materials (Nederland) werken samen om biostimulanten, kleurstoffen voor textiel en biobased bouwmaterialen te produceren uit dezelfde kilo zeewier. Daarnaast ondersteunt Universiteit Gent (België) met aanvullend onderzoek en Spaak als opschalings- en innovatie-expert. 

De druk op natuurlijke hulpbronnen en de noodzaak voor duurzame industriële praktijken nemen in Noordwest-Europa steeds meer toe. Traditionele productiemethoden zijn vaak inefficiënt en leiden tot grote hoeveelheden afval en vervuiling, wat negatieve gevolgen heeft voor zowel het milieu als de economie. Zeewier biedt een veelbelovende oplossing voor deze uitdagingen, omdat het kan worden gebruikt voor een breed scala aan producten en bijdraagt aan de verbetering van de waterkwaliteit en de biodiversiteit in mariene ecosystemen. 

Het AlgaeVALOR-project richt zich op de drievoudige verwaarding van zeewier, waarbij met één kilo zeewier drie verschillende producten worden gemaakt door slim gebruik te maken van reststromen. The Seaweed Company/Green Turtle produceert biostimulanten (een natuurlijk extract van zeewier dat de plantengroei en -ontwikkeling stimuleert), waarna Zeefier de reststroom van dit proces gebruikt voor de productie van kleurstoffen voor textiel. Vervolgens benut SeaWood Materials de overgebleven reststroom om duurzame bouwmaterialen te vervaardigen. Deze innovatieve benadering wordt nu getest en onderzocht binnen dit project. Spaak speelt hierin een cruciale rol als opschalings- en innovatie-expert. Wij ondersteunen de partners met technische en commerciële kennis om hun processen te ontwikkelen en te optimaliseren. Ons team helpt de onderlinge afstemming van de verschillende productieprocessen te verbeteren en een gezamenlijk verdienmodel te ontwikkelen. 

Het AlgaeVALOR-project, dat startte op 1 januari 2024 en loopt tot 30 juni 2025, heeft als doel de drievoudige verwaarding van zeewier te realiseren. Onze bijdrage richt zich op het creëren van een metrics dashboard dat dit proces in kaart brengt. Dit dashboard helpt bij het optimaliseren van het zeewiergebruik en ondersteunt de opschalingsstrategieën van onze partners. 

We verzamelen nauwkeurige data door middel van interviews en iteratieve rondes met The Seaweed Company/Green Turtle, Zeefier en SeaWood Materials. Daarnaast doen we zelf aanvullend onderzoek en levert onze projectpartner Universiteit Gent waardevolle gegevens over het kweken van Ulva, een groene zeewiersoort. Door deze samenwerking en informatie-uitwisseling ontwikkelen we een betrouwbaar dashboard dat de effecten op materiaalstromen, kosten, opbrengsten en milieu-impact toont. Dit stelt onze partners in staat om weloverwogen keuzes te maken voor toekomstige opschaling. 

Doelstellingen 

De doelstellingen van het AlgaeVALOR-project zijn: 

• Optimalisatie van zeewiergebruik: Ontwikkelen van processen die zorgen voor minimale verspilling en maximale benutting van zeewier. 

• Economische levensvatbaarheid: Opstellen van een financieel aantrekkelijk verdienmodel voor alle betrokken partners. 

• Milieu-impact: Verbeteren van de milieu-impact door het verminderen van afval en het bevorderen van biodiversiteit. 

• Opschalingsstrategie: Creëren van een strategie voor het opschalen van de productieprocessen. 

Resultaten 

De verwachte resultaten van het project zijn: 

• Valorisatie resultaten: De partners onderzoeken de mogelijkheden rondom het hergebruik van elkaar reststromen.  

• Metrics dashboard: Een gedetailleerd dashboard dat materiaalstromen, kosten, opbrengsten en milieu-impact in kaart brengt. 

• Duurzame keten: Een goed functionerende waardeketen voor zeewierproducten, waarbij reststromen optimaal worden benut. 

• Financiële haalbaarheid: Bewijs dat de drievoudige verwaarding van zeewier economisch rendabel is voor de betrokken partijen. 

• Ecologische voordelen: Verbeterde waterkwaliteit en biodiversiteit door de duurzame teelt en verwerking van zeewier. 

De drievoudige verwaarding van zeewier biedt een duurzaam alternatief voor traditionele industriële processen. Door de productie van biostimulanten, kleurstoffen en bouwmaterialen draagt het project bij aan de bevordering van ecologische diversiteit en de verbetering van mariene ecosystemen. Uit ons marktonderzoek blijkt dat er een aanzienlijke vraag is naar zeewierproducten in de landbouw-, textiel- en bouwsector. Biostimulanten voor gewassen, natuurlijke kleurstoffen voor textiel en duurzaam plaatmateriaal voor de bouw zijn voorbeelden van deze producten. 

Daarnaast versterkt het project de lokale economie door het stimuleren van regionale samenwerkingen en het toepassen van innovatieve industriële praktijken. De integratie van zeewier in diverse waardeketens biedt economische voordelen, zoals nieuwe inkomstenbronnen voor lokale producenten en een grotere onafhankelijkheid van geïmporteerde grondstoffen. Door deze duurzame benadering dragen we bij aan een veerkrachtig en toekomstbestendig economisch model dat zowel het milieu als de Noordwest-Europese regio ten goede komt.